خوردن و آشامیدن

اولین مبطل روزه که بیشتر با اون مواجه هستیم خوردن و آشامیدنه . طبیعتا هرچیزی چه خوردنی معمولی مثل آب و نان و چه چیزهای غیرمعمول مثل برگ درختان چه کم باشه چه زیاد اگه عمدا خورده بشه روزه باطل میشه

ولی اگه خوردن و آشامیدن از روی فراموشی و یا به صورت ناخودآگاه باشه روزه باطل نمیشه

البته فروبردن آب دهان مبطل روزه نیست. حتی اگه خیال ترشی و از این قبیل مزه ها هم به وجود بیاد میشه آب دهان رو فرو برد.

همچنین اخلاط سرو سینه رو هم تا وقتی وارد فضای دهان نشده میشه فرو برد اما اگه وارد فضای دهان بشه بنا بر احتیاط واجب باید اون رو بیرون ریخت

بنابراین اگه کسی عمدا اخلاط رو فرو ببره حکم کفاره عمد داره برای همین اگه اخلاط وسط نماز وارد فضای دهان روزه داری بشه و اون فرد دستمال به همراه نداشته باشه میتونه نمازش رو بشکنه

کسانی هم که دچار خونریزی بینی میشن نگران نباشن چون این اتفاق سبب ابطال روزه نمیشه مگه اینکه خون وارد فضای دهان بشه و عمدا فرو برده بشه  ویا اینکه با بالاگرفتن سر و یا بالا کشیدن بینی خون وارد حلق بشه

محدوده فضای دهان هم به فضای بین دو لب تا مخرج حرف "خ" گفته میشه

در مورد برخورد زبان به لب هم اگه لب قبلا مرطوب نبوده و یا آغشته به چیزی مثل مواد آرایشی نبوده باشه مشکلی ایجاد نمیشه    

کارهایی مثل جویدن غذا برا کودکان، چشیدن غذا ، شست وشوی دهان با آب یا دارو، به طور معمول اگه موادی فرو برده نشه مبطل روزه نیست حتی اگه مواد  بدون اراده به حلق برسه هم اشکالی نداره

ولی اگه کسی از اول بدونه این کار سبب میشه مواد به حلق برسه و مرتکب بشه، روزش باطله و علاوه بر قضا، کفاره هم واجب میشه

همچنین استفاده از موارد آرایشی، و سرمه هم سبب ابطال روزه نمیشه. وفقط در مورد سرمه اگه بو یا مزه اون به حلق برسه استفاده از اون مکروهه

ولی جویدن آدامس روزه رو باطل میکنه. چون ذرات آدامس کم کم جداشده و وارد حلق میشه.

عده زیادی از ما موظفیم که روزهای ماه مبارک رمضان رو روزه بگیریم. یعنی برای اطاعت از فرمان خدا، از سپیده صبح تا وقت مغرب از چیزهایی که روزه رو باطل می کنه اجتناب کنیم. البته واجبه که احتیاطا مقداری قبل از اذان صبح تا کمی بعد از اذان مغرب از مبطلات روزه، اجتناب کرد.

یکی از شرایط روزه، نیته. البته لازم نیست نیت رو به زبون بیاریم و یا اینکه تو ذهنمون مرور کنیم. همینکه در نظرمون باشه که امروز برای اطاعت از فرمان خدا  کارهایی که روزه رو باطل می کنه ترک می کنیم کفایت می کنه. اگر خدای ناکرده، کسی در نیت روزه مبتلا به ریا بشه، بنا بر احتیاط واجب باید روزه خودش  رو به اتمام برسونه و مجددا اون رو قضا کنه.

برای نیت، زمان دقیقی مشخص نشده، در مورد روزه واجب معین، مثل روزه های ماه مبارک رمضان هر موقع تا قبل از اذان صبح می شه نیت کرد حتی بهتره علاوه بر نیت هر روزه، در شب اول ماه برای کل ماه هم نیت کرد. اما برای روزه واجب غیر معین مثل روزه قضای ماه رمضان یا روزه کفاره، تا ظهر می شه نیت کرد البته به شرط اینکه کاری انجام نداده باشه که روزه را باطل می کنه. ولی در مورد روزه مستحبی اگه احکام روزه رعایت شده باشه، تا قبل از غروب برای نیت فرصت هست.

اگه کسی بخاد روزه بگیره باید نوع اونو بدونه مثلا روزه مستحبیه، یا نذر و یا روزه قضائی

البته در مورد ماه مبارک رمضان واضحه روزه به نیت روزه واجب ماه مبارک رمضان گرفته میشه .

حتی لازم نیست کسی توی نیتش مشخص کنه که مثلا امروز روز اول ماهه یا روز دوم ماه! اگه مشخص هم کرده باشه بعد بفهمه اشتباه مشخص کرده ، باز روزش درسته

حتی اگه اصلا ندونه که وارد ماه مبارک رمضان شدیم و یا فراموش کرده و به یه نیت دیگه روزه گرفته،روزه اون به عنوان روزه ماه رمضان به حساب میاد

ولی اگه فراموش کرده یا نمیدونسته که ماه رمضانه بخاطر همین روزه نگرفته وبعد از ظهر متوجه ماه رمضان بشه و یا قبل از ظهر  در حالیکه افطار کرده متوجه بشه باید به احترام ماه رمضان تا وقت افطار ، مبطِلات روزه رو انجام نده و بعدا روزه رو قضا کنه

اما در مورد کسی که در ماه رمضان عمدا نیت روزه غیر ماه رمضان داشته باشه و میدونسته که در ماه رمضان روزه غیر ماه رمضان صحیح نیس کلا به هر نیتی روزه گرفته روزش باطله حتی روزه اون روز ماه رمضان رو هم باید قضا کنه

همه این موضوعات بخاطر اینه که نیت یکی از واجبات روزس و باید در طول روز ادامه پیدا کنه برای همین 

اگه کسی أَحیاناً در روزه های واجب معین مثل ماه مبارک رمضان  مردد بشه که  روزه رو ادامه بده یا نه روزش باطل میشه 

حتی اگه تصمیم بگیره که دیگه روزه نباشه یا نیت کنه کاری رو که روزه رو باطل می کنه انجام بده مثلا تصمیم بگیره تواستخر زیر آب بره، حتی اگه زیر آب هم نره  باز روزش باطله مگه اینکه توجه نداشته باشه که این عمل روزه رو باطل می کنه

اگه این اتفاق، در روزه های واجب غیر معین مثل روزه قضا رخ بده  اگه هنوز مبطِلات روزه  انجام نشده، می شه تا قبل ظهر مجددا نیت کرد و روزه رو ادامه داد

در روزه مستحبی هم فرصت نیت مجدد تا قبل از غروب آفتاب هم وجود داره  طبیعتا به شرط اینکه روزه افطار نشده باشه.

بعضی از روزهای سال، روزه گرفتن ثواب بیشتری داره اما باید مواظب بود تا وقتی که روزه واجب یا قضای روزه بر ذمه باشه، نمیشه به نیت روزه مستحبی روزه گرفت.ولی اگه کسی  فراموش کنه که روزه واجب بر ذمه داره وروزه مستحبی بگیره و قبل از ظهر به یادبیاره باید نیتش رو به نیت روزه واجب برگردونه اما اگه بعد از ظهر متوجه روزه واجب بشه روزش باطله.  در این بین، یوم الشک احکام متفاوتی داره.

یوم الشک به روزی می گن که معلوم نیست روزه آخر ماه شعبانه یا روز اول ماه رمضان .و برای همین روزه گرفتن این روز واجب نیست

اگر هم کسی بخواد روزه بگیره باید به نیت روزه مستحبی و یا روزه واجبی که بر ذمه داره روزه بگیره  که دراینصورت  اگه بعدا معلوم بشه یوم الشک، اول ماه رمضان بوده، روزه اون به عنوان روزه ماه رمضان محسوب میشه

اما اگر در بین روز مطمئن بشه که اول ماه رمضانه باید فورا نیتش رو به نیت روز اول ماه رمضان برگردونه

چند نکته:

1- اگه کودکی در ماه رمضان و پیش از اذان صبح بالغ  بشه باید اون روز رو روزه بگیره ولی اگه بعد از اذان بالغ بشه و مبطلات روزه رو انجام نداده باشه بنابر احتیاط واجب باید نیت روزه کنه  وروزه رو ادامه بده و بعدا هم مجددا قضا کنه

2- اگه بیماری که از روزه معاف شده، پیش از ظهر بهبود پیدا کنه و کاری که روزه رو باطل می کنه انجام نداده باشه باید نیت روزه کنه و بنابر احتیاط واجب مجددا قضا کنه ولی اگر بعد از ظهر خوب بشه روزه اون روز واجب نیس و فقط باید قضای اون رو به جا بیاره

3- کافری که پیش از اذان ظهر در ماه رمضان مسلمان بشه و مبطلات روزه روانجام نداده باشه بنابر احتیاط واجب فقط روزه رو ادامه بده و لازم نیس اون رو قضا کنه

برای روزه دار، خوردن سحری مستحبه ولی اگه در حین خوردن سحری وقت اذان صبح وارد بشه باید همه مواد داخل دهانش رو بیرون بریزه چرا که اگه عمدا فرو بده روزش باطله و حتی کفاره هم واجب میشه

البته بهتره کسی که میخاد روزه بگیره  از قبل، زمان اذان رو بررسی کنه  چرا که اگه با اطمینان از اینکه هنوز اذان نشده مشغول خوردن سحری بشه ولی بعدا متوجه بشه بعد از اذان هنوز از سحری دست نکشیده در اینصورت روزش درسته

بهتره که روزه دار بعد از خوردن سحری و قبل از اذان دندانهاشو تمیز کنه. و اگه بدونه غذایی که لای دندان ها باقی مونده در طول روز خورده میشه احتیاط واجب اینه که حتما اون غذا رو خارج کنه .

در غیر اینصورت اگه اون ماده غذایی فرو برده بشه باید روزه رو تا افطار به تمام برسونه و مجددا قضا کنه

البته باقی بودن طعم و بوی غذا در دهان اشکالی برای روزه ایجاد نمیکنه

مسواک زدن  وخلال کردن و وارد کردن اشیاء به داخل دهان در طول روز به خودی خود مانعی نداره. البته باید مراقب بود اگه اون وسیله  از دهان خارج بشه و با همان رطوبت دهان مجددا وارد دهان بشه نمیشه آب دهان رو فرو برد مگه اینکه رطوبت قبلی انقدر کم باشه که در آب دهان  ناپدید بشه  .و در مورد مسواک زدن با خمیردندان باید مراقب بود کل ماده خمیر دندان از دهان خارج بشه

همه بیماری ها انسان رو از گرفتن روزه معاف نمیکنه. مثلا ممکنه روزه داری بتونه با تغییر ساعت مصرف دارو به قبل از اذان صبح و بعد از اذان مغرب روزشو بگیره، که در اینصورت واجبه که روزه بگیره ولی اگه اینکار به ضرر بدنش باشه نمیتونه و نباید روزه بگیره.

یا ممکنه روزه دار بر اثر کار یا فعالیت بیش از حد دچار ضعف بشه  ولی این ضعف سبب نمیشه که اجازه افطار روزه رو پیدا کنه مگه اونکه اونقدر شدت ضعف و یا تشنگی زیاد بشه که تحمل اون بسیار سخت بشه یا ترس بیماری یا مرگ به وجود بیاد که دراینصورت میتونه یه مقدار غذا یا آب استفاده کنه  و بقیه روز رو از خوردن و آشامیدن اجتناب کنه و اگه این اتفاق در روزه واجب رخ داده باشه باید بعدا هم قضای این روزه را بجا بیاره  

بعضا ممکنه یه روزه دار بیمار، با یک تزریق عضلانی بهبود پیدا کنه. البته روزه دار نمیتونه تزریق وریدی انجام بده و اگه احیانا تزریق وریدی از نوع تزریق خون باشه باید روزه رو به اتمام برسونه وبنا بر احتیاط واجب مجددا اون رو قضا کنه. اما هرنوع تزریق عضلانی در روزه خللی ایجاد نمیکنه.

همچنین استفاده از شیاف مبطل روزه نیس ولی بنابر احتیاط برای روزه دار مکروهه

ممکنه روزه داری خدای ناکرده احتیاج به دیالیز داشته باشه در اینصورت اگه دیالیز باعث بشه از خونش چیزی کم بشه روزش صحیحه ولی اگه سبب بشه که خونش  تعویض بشه یا چیزی به اون اضافه بشه بنابر احتیاط واجب قضای اون روز رو باید به جا بیاره

مراجعه به دندانپزشک هم به خودی خود مانعی نداره ولی باید مراقب بود چیزی فرو برده نشه، حتی اگه کسی اطمینان پیدا کنه که با پانسمان دندان خون دهان فرو برده نمیشه و اقدام به پانسمان کنه ولی سهوا خون فرو برده بشه، در این مورد هم روزه باطل نمیشه

همچنین انجام آزمایش سونوگرافی در صورتی که چربی یا موادی به دستگاه نزده باشن روزه رو باطل نمیکنه

استفاده از قطره چشم هم مبطل روزه نیست مگه اینکه وارد فضای دهان بشه و عمدا فروبرده بشه

اما استفاده از قطره گوش و بینی برای کسی که یقین داره قطره به فضای حلق میرسه و فرو میره اشکال داره

همینطور که خوردن و آشامیدن باعث ابطال روزه میشه فرودادن گرد و غبار غلیظی که به حلق رسیده و تبدیل به گل شده هم روزه رو باطل میکنه

برای همین کسانی مثل زحمتکشان شهرداری که در معرض گرد و غبار هستن باید مراقب باشن که روزشون باطل نشه

به طور کلی اگه روزه دار میخاد به جایی بره که احتمال میده غبار یا دود به حلقش برسه باید احتیاط کنه و به اون مکان نره مگه اینه مطمئن باشه غباری به حلقش نمیرسه

یا فراموش کنه که روزس یا اینکه فراموش نکرده ولی در عین مراقبت و اطمینان، بی اختیار و یکباره غباری به حلقش برسه که در اینصورت روزش باطل نمیشه

فرقی نمیکنه چه نوع غباری وارد حلق بشه. همه غبارها چه غبار چیزهایی مثل خاک  که خوردن اون حرامه وچه غبار چیزهایی مثل آرد که خوردن اون حلاله مبطل روزه هستن.

حتی دودها هم سبب ابطال روزه میشن. مثلا استعمال دخانیات علاوه بر اونکه حرامه بنابراحتیاط واحب دودش روزه رو باطل میکنه واگه روزه داری از دخانیات استفاده کنه هم باید روزه رو قضا کنه و هم به کفاره عمد عمل کنه

بخور دادن با بخار غلیظ هم مبطل روزس حتی بخور با بخار غیر غلیظ هم بنابر احتیاط واجب روزه رو باطل میکنه

ولی دوش گرفتن ایرادی نداره حتی اگه فضای حمام رو بخار گرفته باشه و بخار حمام عمدا استنشاق بشه باز اشکالی در روزه به وجود نمیاد.اما اگه دوش گرفتن باعث ضعف روزه دار بشه کراهت داره

کسانی هم که احتیاج به استفاده از اسپری آسم دارن نگران نباشن چون اسپری آسم فقط نوعی گازه و مبطل روزه نیست

خوشبخو کننده های دهان هم اگه مثل اسپری های آسم فقط به صورت هوا وارد دهان بشه روزه رو باطل نمیکنه و به تبع اون طبیعتا استفاده از عطر و بوی خوش هم برای روزه داران اشکالی نداره اما بوییدن گیاهان معطر در حال روزه مکروهه

اگه کسی در حال روزه داری کاملا به زیر آب بره، چه آب مطلق و گوارا مثل آب آشامیدنی و چه آب مضاف یا کثیف مثل آب های گلالود رودخانه ها- بنا بر احتیاط واجب روزش باطل میشه. حتی اگه بدنش هم بیرون از آب بمونه و فقط سرش به صورت کامل زیر آب بره باز بنابر احتیاط واجب روزش باطل میشه.

حتی در روزه های واجب معین، اگه روزه دار برای غسل سرش رو زیر آب ببره،  هم غسلش باطله و باید دوباره غسل کنه و هم روزش باطله و باید قضا کنه و علاوه بر قضا، کفاره هم بر ذمش خواهد بود.

همچنین اگه روزه داری ببینه مسلمانی در حال غرق شدنه و برای نجات اون فرد، به زیر آب بره، باز روزش باطل میشه. البته نجات اون فرد واجبه حتی اگه باعث باطل شدن روزش بشه ولی بعدا باید روزه رو قضا کنه.

اما اگه کسی سهوا سرش زیر آب بره مثل وقتی که کسی ناخاسته داخل آب بیفته یا اینکه کسی فراموش کنه که روزه ست  و سرش رو زیر آب ببره، روزش صحیحه. ولی به محض اینکه متوجه روزه بشه بنابر احتیاط واجب باید سرش رو از آب بیرون بیاره.

البته فرو بردن بدن در آب مشکلی نداره برای همین غواص ها در حال روزه داری می تونن غواصی کنن بشرط اینکه سرشون توی کلاهک غواصی پوشونده بشه. همچنین اگه کسی بخشی از سرش رو زیر آب ببره و بخشی از سرش بیرون آب بمونه باز مشکلی نداره. یا اگه نیمی از سرش رو زیر آب ببره و مرتبه بعد نیمی دیگه از سرش رو زیر آب ببره باز روزش باطل نمیشه. اما باید مواظب بود، موی سر حکم قسمتی از سر رو نداره. یعنی اگه کسی سرش رو زیر آب ببره و فقط موی سرش بیرون آب بمونه روزش اشکال داره.

یکی از مبطلات روزه اینه که روزه دار عمدا کاری بکنه که منجر به استفراغ بشه که در اینصورت علاوه بر قضا کفاره هم بر ذمه خواهد بود. حتی اگه کسی قصد داره روزه بگیره و بدونه خوردن یک ماده غذایی سبب میشه که در روز دچار استفراغ بشه احتیاط مستحب اینه که از خوردن اون ماده اجتناب کنه و اگه اون ماده رو خورد و در حال روزه داری دچار استفراغ شد روزش باطل میشه.

در مواردی هم که برای نجات از مسمومیت و درمان بیماری و از روی ناچاری، لازمه که روزه دار استفراغ کنه، روزش باطل می شه ولی در این مورد کفاره ای بر عهده ش نیست و فقط باید روزه رو قضا کنه .اما اگه استفراغ یا قی کردن بدون اختیار باشه و یا عمدی ولی از روی فراموشی باشه روزه باطل نمیشه و اشکالی نداره.

علاوه بر 5 مورد ذکر شده از مبطلات روزه، جماع، استمناء، بقاء بر جنابت و اماله کردن هم از مبطلات روزه هستن که می تونید برای آشنایی بیشتر با احکام مرتبط با این موضوع ها به رساله توضیح المسائل یا به سایت موسسه تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی مکارم شیرازی مراجعه کنید

چند نکته: 1. همه موارد 9 گانه ی مبطلات روزه، اگه از روی فراموشی یا سهوا انجام بشه مبطل روزه نیست و فقط در مسئله بقاء بر جنابت یک استئنا وجود داره که اگه شخصی در حال جنابت بخوابه و تا اذان صبح غسل نكنه و یا اینکه تا اذان صبح فراموش کنه که غسل کنه، روزش اشكال پیدا میکنه.

2. اگه انجام مبطلات به اجبار یا زور باشه مثلا اگه به زور سر روزه دار رو به زیر آب ببرن روزش باطل نمیشه. ولی اگه روزه دار رو مجبور کنن خودش روزشو افطار کنه مثلا کسی روزه دار رو تهدید کنه که اگه غذا نخوره ضرر جانی یا مالی بهش وارد می کنه. در اینصورت روزه دار میتونه غذا بخوره ولی روزش باطل میشه وفقط باید بعدا روزشو قضا کنه.

3. در مواردی هم که روزه دار سهوا یکی از مبطلات روزه رو انجام بده ولی به خیال اینکه روزش باطل شده مجددا اون عمل رو انجام بده بنا بر احتیاط واجب باید تا وقت افطار از مبطلات روزه اجتناب کنه و بعدا هم، قضای روزه رو بجا بیاره؛ ولی کفاره بر ذمش نخواهد بود.

وقتی کسی روزه می گیره بسته به اینکه روزه رو به چه نیتی گرفته و یا اینکه الآن چه زمانی از روزه، باطل کردن روزه میتونه جایز یا حرام باشه .مثلا در روزه های مستحبی هر موقع از روز میشه روزه رو افطار کرد ولی در روزه های واجب غیر معین فقط تا ظهر فرصت افطار روزه هست و  بنابر احتیاط واجب افطار روزه بعد از ظهر جایز نیست .

همچنین در مورد روزه قضای ماه رمضان هم به شرط اینکه بعدا فرصت برای گرفتن روزه قضا باشه تا قبل از ظهر می شه روزه رو باطل کرد ولی اگه بعد از ظهر روزه باطل بشه هم حرامه و هم باید کفاره پرداخت بشه که شامل اطعام 10 فقیر به یک مد طعام و یا برای کسانی که توانایی مالی ندارن، گرفتن 3 روز روزه کفارست.

اما در مورد روزه های واجب معین، از بعد از اذان صبح، انجام مبطلات روزه جایز نیست و اگه کسی با علم به اینکه افطار روزه حرامه، عمداً مبطلات روزه رو مرتکب بشه، علاوه برقضا، باید به حکم کفاره هم عمل کنه.

حتی اگه مسلمانی به استناد سخن فرد غیر قابل اعتمادی که گفته آفتاب غروب کرده، روزشو افطار کنه بعد بفهمه اون موقع هنوز آفتاب غروب نکرده، هم باید روزشو قضا کنه و هم به کفاره عمل کنه

در 4 مورد ابطال عمدی روزه کفاره نداره:

1. اگه کسی عمداً روزشو باطل کنه بعد در همون روز عذری مثل حیض یا بیماری براش به وجود بیاد فقط باید روزه رو قضا کنه و کفاره بر اون واجب نیست
2. اگه کسی یقین پیدا کنه که روز اول ماه رمضانه و عمدا روزه نگیره یا روزشو باطل کنه بعد معلوم بشه که اون روز، روز آخر ماه شعبان بوده، کفاره و قضا نداره
3. اگه کسی شک کنه که آخر ماه رمضانه یا عید فطر و عمدا روزه نگیره  یا روزشو باطل کنه ولی بعد متوجه بشه که اون روز روز عید فطر بوده کفاره وقضا نداره
4. به صورت کلی اگه انجام مبطلات بخاطر ندانستن مسئله شرعی باشه کفاره نداره ولی روزه رو باطل می کنه و باید قضا بشه.

اگه کسی خدای ناکرده با فعل حرام در ماه رمضان روزشو افطار کنه یعنی مثلا با خوردن شراب روزش باطل بشه و این کار رو با علم، عمدا و با توجه انجام بده هم روزش باطل میشه و  هم قضا داره و هم بنا بر احتیاط واجب کفاره جمع داره. حتی اگه کسی ندونه که این کار حکم کفاره جمع داره باز حکم کفاره جمع به ذمش خواهد بود. اما اگه کسی ندونه که یک عمل حرام، روزه رو باطل می کنه، مثلا ندونه که دروغ بستن به خدا روزه رو باطل میکنه و احیانا مرتکب بشه، روزش باطله و باید قضا کنه ولی کفاره به ذمش نخواهد بود. همچنین اگه در روزه های واجب غیر ماه رمضان مثل روزه قضا یا روزه مستحبی پیش از ظهر روزه با فعل حرام افطار بشه، با اینکه کار حرامی انجام شده و روزه باطل شده ولی کفاره نخواهد داشت.

اما اگه فعل حرام بعد از ظهر انجام بشه علاوه بر باطل شدن باید به حکم کفاره هم عمل کنه یعنی یا باید 10 فقیر رو سیر کنه و یا اگه نمیتونه روزه بگیره 3 روز روزه بگیره و بهتره که این 3 روز هم پشت سر هم روزه گرفته بشه. اگه کسی هم در حال روزه کفاره مرتکب فعل حرامی بشه که روزش باطل بشه باید روزه های کفاره رو تکمیل کنه و علاوه بر اون بنا بر احتیاط واجب کفاره اطعام 10 مسکین رو انجام بده.

اگه روزه دار، در طول یه روزه، چند بار مبطلات مختلف رو انجام بده، مثلا هم غذا میل کنه و بعدا زیر آب بره، همون یه کفاره عمد کفایت می کنه. همچنین اگه روزه با یک فعل حرام باطل بشه، و بعد از اون هر مبطل حرام یا حلالی هر چند بار اتفاق بیفته همون یک بار کفاره جمع کفایت می کنه ولی اگه روزه با یک مبطل حلال مثل آب، افطار بشه و بعد از اون دوباره ولی با یه مبطل حرام مثل شراب روزه افطار بشه بنابر احتیاط واجب دو کفاره بر ذمه خواهد بود.